Weerzien met… Kim van Iersel
Stem van Grave
In deze serie gaat Truus Rütter terug naar mensen met een visuele beperking die eerder voor De Stem van Grave werden geïnterviewd. Hoe is het hen in de afgelopen jaren vergaan? Is hun handicap van grote invloed geweest op de keuzes die ze maakten? En, in hoeverre wordt hun leven door hun slechtziendheid of blindheid bepaald?
1992
Op 28 april 1991 stapten vier Tilburgse vrienden en vriendinnen na een avondje stappen in de auto om naar huis te gaan. Kort daarna rinkelde bij hun ouders de telefoon. Er was een vreselijk ongeluk gebeurd. Auto tegen boom, twee doden en een zwaargewonde. Die avond verloor de toen achttienjarige Kim van Iersel haar vriend Henry en haar vriendin Boukje. Zelf lag ze met ernstig hersenletsel op de intensive-care-afdeling van het ziekenhuis. Aanvankelijk nog totaal onwetend van de harde werkelijkheid dat Henry en Boukje waren omgekomen én dat ze zelf, als ze alle verwondingen zou overleven, nooit meer zou kunnen zien en ruiken.
Zo begon een artikel in dit blad van maart 1992. We bezochten Kim een half jaar na het ongeluk in het revalidatiecentrum Het Loo Erf in Apeldoorn waar zij leerde leven met een totaal onverwacht en onzeker toekomstperspectief.
1995
Bijna vier jaar later bezochten we haar opnieuw. Ze was toen derdejaars studente hbo-Maatschappelijk Werk en had een geleidehond ‘Breeze’ waardoor ze zelfstandig kon reizen. Er waren nog veel moeilijkheden. Uit het interview van destijds: Kim:“Weet je wat moeilijk is? Om hulp vragen! Vroeger heb ik daar nooit over nagedacht. De dingen gingen vanzelf. Neem nou de school. Ik ben er steeds de weg kwijt. Er zijn twee kantines. Die waar gerookt mag worden en een andere. In de pauze loop ik dan bijvoorbeeld af op het geluid van pratende mensen en dan moet ik heel goed luisteren of ik asbakken hoor, want dat is voor mij de enige manier om erachter te komen in welke kantine de mensen zitten die ik zoek. Ik sta daar dan zo’n beetje en als na verloop van tijd niemand roept: “Wij zitten hier, Kim’, ga ik met Breeze maar een beetje buiten lopen.”
Ik heb niet die drive om per se zelfstandig te willen zijn
Als je iets over blindheid wilt weten en je googelt wat, kom je vroeg of laat op de website: Kimbervie.nl terecht; een site die inmiddels meer dan drie en een half miljoen (!) keer is bezocht. Webmaster Kim van Iersel heeft daar een boeiende vraagbaak geschapen waar bijvoorbeeld scholieren veel aan hebben wanneer ze een werkstuk maken over blindheid. De twee eerder genoemde interviews uit De Stem van Grave zijn er te lezen maar ook persoonlijke ontboezemingen van Kim. Haar bijzondere interesse in spirituele onderwerpen uit zich in vele publicaties en links en je kunt er haar zelfgemaakte gedichten lezen en uitzoeken welke boeken haar bijzonder boeien.
Kortom, al lezend krijg je een idee van wat haar bezighoudt. Maar hoe boeiend ook, een pc en een website zijn niet van vlees en bloed en daarom staan we na vijftien jaar voor de deur van een modern huis in Tilburg waar ze sinds jaar en dag samenwoont met Berry, de vlam die ze vlak voor het vorige interview had leren kennen. Ze zei toen: “Ik ben verliefd, heel erg verliefd. Op een popconcert heb ik een fantastische man ontmoet. Bij hem voel ik me echt op mijn gemak en allerminst gehandicapt.”
Desillusie
Berry doet de deur open en achter hem snuffelt de elfjarige geleidehond Zeppo. Kim wacht in de kamer. Ze ziet er goed uit: slank, leuke kleren een moderne bril. De vreselijke littekens op haar voorhoofd zijn in de loop der jaren zachter geworden. Er is veel te vragen en veel te vertellen. Vijftien jaar geleden hoopte ze maatschappelijk werkster te worden. Na haar studie kreeg ze een proefplaatsing bij de Jeugdzorg in Tilburg. “Ik werd niet of nauwelijks ingewerkt”, vertelt ze, “en na korte tijd zei mijn leidinggevende dat ze niet wilde dat ik alleen met een cliënt in een kamer zat. Die zou agressief kunnen worden en dan zou ik me niet kunnen verdedigen. Nou, toen vond ik dat de baan geen zin had en ben ik weggegaan. Het was een enorme desillusie. Ik heb nog wel wat pogingen gedaan om werk te vinden maar tenslotte had ik er geen vertrouwen meer in. Een paar jaar later is Berry door een gezondheidsprobleem zijn baan kwijtgeraakt en ondanks alle integratieprojecten, die in wezen heel weinig voorstellen, is ook hij nooit meer ‘aan de bak gekomen’. Op een gegeven moment denk je: Laat maar zitten.”
Kan Kim het gemis aan een baan enigszins compenseren? “Voor een deel wel”, zegt ze. “Ik geef regelmatig voorlichting over blindheid op scholen en ik zit hier in Tilburg in het Tilburgs Overleg Gehandicaptenorganisaties. Dat betekent dat ik in projectgroepen meedenk over toegankelijkheid van gebouwen bijvoorbeeld de winkels in de binnenstad. Kun je daar met een visuele beperking of met een rolstoel gemakkelijk naar binnen? Zijn er goede geleidelijnen? Daarnaast heb ik enkele jaren geleden samen met een vriend een computercursus voor blinden opgezet en ik heb dus mijn eigen website waar veel tijd en werk in zit.” “En”, vult Berry aan: “dáárnaast lees je dus onvoorstelbaar veel. Echt waar, Kim leest vaak dag en nacht en snél. Ze zet haar Daisyspeler op zo’n hoge snelheid dat ik het nauwelijks kan verstaan en dat gáát maar door…” “Heerlijk”, glundert Kim, “meestal ben ik zó geboeid dat ik pas stop als een boek uit is. Als ik ga slapen hoor ik de vogels vaak al fluiten!”
Kinderwens
Op de vraag of ze het zien nog erg mist, zegt ze. “Natuurlijk! De tuin als de zon schijnt, mijn nieuwe kleren, hoe mooi zijn ze? Op vakantie geniet ik maar ik ben me altijd bewust van de mooie dingen die me ontgaan. Het is frustrerend om vaak hulp nodig te hebben. Ik heb geluk met Berry. Hij is een soort zuster Theresa. Hij doet de boodschappen en kookt en dat doet hij ook nog met plezier en overgave. In het huishouden kan ik veel zelf. Ook werk ik graag in de tuin. We hebben het samen erg gezellig. Af en toe gaan we naar een concert en op vakantie wandelen we graag met de hond in de natuur. Ik heb niet die drive om per se zelfstandig te willen reizen, om alles zelf te kunnen. Het past niet bij me. Ik ben er te onzeker voor. En ik denk dat dat niet eens alles met mijn handicap te maken heeft, maar veel meer met mijn karakter. Natuurlijk, als ik op mijn achttiende niet blind geworden was, had ik een baan gehad en kinderen. Die kinderwens heb ik los moeten laten. Als dat ongeluk niet was gebeurd, was alles anders gelopen; dan had ik me beslist ook anders ontwikkeld; maar zo is het niet gegaan.”
Lessen
“Als je spiritueel geïnteresseerd bent vraag je je natuurlijk wel eens af of het ongeluk van destijds een reden heeft. Of het ergens goed voor is. Ik heb veel van Elisabeth Kubler-Ross gelezen en die denkt in termen van zielen die bepaalde bestemmingen hebben. Dat kan ik wel geloven maar dan nog heb ik geen antwoord op mijn eigen vragen. Welke lessen heb ik te leren? Hoe kan ik groeien? Ik ben mezelf wel tegengekomen en ken mijn sterke en zwakke kanten. Had ik die moeilijker ontdekt wanneer ik niet blind geworden was? Ik weet het niet.
Het is dubbel. Soms denk ik: wat hebben we het goed samen. Het is een groot geluk dat we niet mee hoeven te doen aan alle stress en gehaastheid van de maatschappij. Maar soms denk ik ook: Is dit alles? Wat een zinloos bestaan! Er zit méér in me. Haal ik er wel uit wat er in zit? De tijd zal het leren…”
Verschenen in De Stem van Grave , mei 2010
De foto’s zijn gemaakt door Henk Hoedemaekers
KSBS
De Katholieke Stichting voor Blinden en Slechtzienden (KSBS) werft sinds 1887 fondsen om blinde en slechtziende mensen betere kansen te bieden in het leven.
De Stem van Grave informeert u over nieuws en ontwikkelingen in de wereld van slechtziende en blinde mensen. Iedereen die de KSBS jaarlijks met een vrijwillige bijdrage ondersteunt ontvangt De Stem van Grave viermaal per jaar.