Toegankelijke sportschool; sporten op de tast
In de meeste sportscholen zijn honden niet welkom, maar bij sportschool Sportieve Handy’s in Rotterdam lopen ze overal rond. Ze horen bij de blinde klanten. “Hier loop ik tenminste nergens tegenaan.”
Bij binnenkomst vallen drie dingen onmiddellijk op. De paraplubak in de hoek staat niet vol met paraplu’s, maar met de bekende witte stokken met de rode streepjes. Nog voor je de sportzaal betreedt, kun je zien hoeveel blinden en slechtzienden vandaag aanwezig zijn in deze sportschool.
Ten tweede is er de enorme rust in en om de sportzaal. De muziek en ook de televisie, die in veel sportscholen tegenwoordig zo nadrukkelijk aanwezig zijn, ontbreken hier. Met reden, want de gebruikers hebben opperste concentratie nodig om de fitnessapparaten goed te bedienen. Muziek en andere achtergrondgeluiden leiden daarbij alleen maar af. Daarnaast speelt voor de mensen met een visuele handicap ook mee dat ze met te veel achtergrondgeluid minder goed met elkaar in contact kunnen komen. 
Het derde dat gelijk opvalt in de sportschool is de aanwezigheid van een stel honden. Overal honden. Tussen de apparaten waarop hun baasjes zich in het zweet werken, houden ze trouw de wacht. Het zijn grote en soms gevaarlijk uitziende honden, maar de blindengeleidehonden zijn rustig en met geen mogelijkheid uit hun hum te krijgen.>
Sportschool Sportieve Handy’s in de Rotterdamse deelgemeente Feijenoord is er speciaal voor mensen met een visuele handicap en mensen met een niet-aangeboren hersenletsel. Oprichtster Annemarie Uitjens raakte zelf op haar 35ste ineens nagenoeg blind aan beide ogen. De toenmalige medewerkster van een uitvaartonderneming is er erg open over. ,,De gevolgen van diabetes. In één oog heb ik nu nog 0,04 procent zicht. We zeggen hier wel eens dat mijn ene oog met pensioen is en het andere met de VUT.’’ 
Toen Uitjens op zoek ging naar een sportschool om aan haar fysieke conditie te werken, bleek dat lang zo gemakkelijk nog niet. ,,Er was niets. Als visueel gehandicapte moet je echt een veilige omgeving hebben, want ik loop natuurlijk regelmatig tegen mensen en dingen op.’’
Sportieve Handy’s
Onder het mom van: wat er niet is, moet er dan maar komen, besloot ze zelf een sportschool op te richten en sinds ruim twee jaar is de Stichting Sportieve Handy’s een feit. Het is een kleine sportschool, maar geheel aangepast aan mensen die wel eens een onhandige beweging maken of tegen dingen aanlopen. De muren zijn vrij en planten staan vooral in hoekjes en buiten looppaden.
De doelgroep van de sportschool is niet alleen blinden. Ook mensen die andere problemen hebben gekregen, kunnen er terecht. Als je in coma hebt gelegen, een hersenbloeding of een beroerte hebt gehad of zuurstofgebrek hebt gehad, ben je met je motorische problemen welkom bij de Handy’s.
In de fitnessruimte doen de sporters zwijgend hun ding, hoewel de man op de hometrainer, getuige zijn gehijg, behoorlijk afziet. De personeelsleden zijn getraind in het werken met mensen met een beperking.
Lof
Wie je er ook aanspreekt, allemaal zijn ze vol lof over de speciale sportschool. Een van de sporters: ,,Ik ben blij met deze ruimte. Het is vaak lastig om je weg te vinden in een reguliere fitnessruimte als je visueel gehandicapt bent.’’
De Sportieve Handy’s hebben eigenlijk een dubbel doel. Aan de ene kant het sportieve aspect, maar aan de andere kant ook de sociale contacten voor de klanten.
Uitjens: ,,In de sportzaal moet er vooral gesport worden, zonder afleiding dus, lekker gezond bezig zijn met je lichaam. Maar in onze zithoek kan wat worden gedronken en zien we heel vaak mensen met elkaar in gesprek raken. Voor hen zijn dat vaak heel waardevolle contacten, want hoe je het ook wendt of keert, veel mensen raken toch in een isolement.’’
Dat het om fysieke ontwikkeling in de breedste zin van het woord gaat, blijkt ook duidelijk uit de les die in een van de rustige zijruimtes wordt gegeven. Trainer Ernst geeft hier een weerbaarheidstraining aan Eva en Adje, die beiden kampen met de gevolgen van een herseninfarct.
Beide vrouwen zijn onzeker over hun lichaam en voelen zich kwetsbaar op straat. Eva: ,,Door de oefeningen die ik hier doe, krijg ik weer meer zelfvertrouwen.’’ Trainer Ernst: ,,En wie zelfverzekerd is, straalt dat ook uit. Die mensen worden op straat echt niet lastig gevallen.’’ 
Adje moet haar ogen sluiten, terwijl Eva plotseling haar pols vastpakt. Ernst: ,,Ja Adje, dan komt er iemand in je gevaarlijke zone.’’ En hij doet voor hoe ze moeten reageren wanneer hen zoiets op straat zou overkomen. Eva brengt de opdrachten goed in praktijk: met haar ‘goede’ hand grijpt ze naar het gezicht van haar ‘belager’.
Na afloop praten Eva en Adje nog wat na. Eva voelt zich een stuk veiliger op straat sinds ze de Sportieve Handy’s bezoekt. ,,Voordat ik door een herseninfarct werd getroffen was ik nergens bang voor, maar nu voel ik me erg kwetsbaar. Ik vertrouw gewoon mijn eigen lichaam niet meer. Dan loop ik op straat en zie ik een groepje jongens. Dan weet ik: als er iets gebeurt, begin ik helemaal niets, dan word ik een koe in de wei.’’
Het is precies waar het initiatiefneemster Annemarie Uitjens om te doen is en waarom ze nog sponsors zoekt. Ze hoopt met haar stichting, waar ook yoga en kooklessen worden gegeven, haar klanten kracht en zelfvertrouwen te geven. ,,Ik bén niet gehandicapt, ik héb een handicap.’’
(AD 29-1-07)
Lees ook: Blind hardlopen
Mogelijk ook interessant…?
Zichtbaar Sportief is een samenwerkingsverband tussen partijen uit de sport (Gehandicaptensport Nederland, NOC*NSF en Kenniscentrum Sport) en partijen uit wonen en zorg met expertise over de doelgroep (Koninklijke Visio, Bartimeus en de Oogvereniging). Gezamenlijk gaan wij de uitdaging aan om de sportparticipatie onder mensen met een visuele handicap te verhogen en belemmeringen uit de weg te nemen. Zichtbaar Sportief daagt de (toekomstige) sporter, de club en de professional uit tot eigen actie en verantwoordelijkheid om meer mensen met een visuele beperking aan het sporten te krijgen. In deze zoektocht probeert zij te ondersteunen en te verbinden waar mogelijk.
Vanuit de doelgroep blijkt dat er behoefte is aan een toegankelijk en laagdrempelig informatienetwerk over aangepast sporten. Zichtbaar Sportief helpt (potentiële) sporters geschikte sportaanbieders te vinden, onder andere door het organiseren van Multisportdagen om mensen met een visuele beperking kennis te laten maken met verschillend sportaanbod. Daarnaast zet ze zich in om de deskundigheid over begeleiden, trainen en coachen van mensen met een visuele beperking te bevorderen.
Zichtbaar sportief