Zen-meditatie
Meditatie is een waardevolle techniek om eens tijd te nemen voor jezelf en even uit het jachtige leven te stappen. In het algemeen zijn we zo gewend geraakt om dingen buiten onszelf te zoeken om ons goed en gelukkig te voelen. Zen-meditatie brengt je weer bij jezelf en leert je tevreden te zijn. Daar heb je weinig méér voor nodig dan jezelf. Je moet wel de rust en de ruimte nemen om eens werkelijk te ontspannen en bij jezelf te rade te gaan.
Oorsprong
Zen is een eeuwenoude meditatievorm en een stroming binnen het Boeddhisme. Het vindt zijn oorsprong zo’n 2500 jaar geleden in India, is als school verder ontwikkeld in China in de 6de en 7de eeuw. Het bereikte Japan in de 12de eeuw. In Japan heeft de Zen-traditie een grote invloed gekregen op vele aspecten van de cultuur aldaar (de martiale kunsten, zoals aikido en judo, het bloemschikken, architectuur, kalligrafie, schilderkunst, theeceremonie e.d.). Tot op de dag van vandaag wordt het in Japan vooral door monniken beoefend.
Definitie
Rond 1900 bereikte het het Westen (VS). Alhoewel ontstaan en diep geworteld in het Boeddhisme, is het niet gebonden aan welke religie dan ook. Het kan worden beschouwd als een universele en praktische methode om te komen tot meer inzicht en ontspanning, waardoor je balans brengt in je leven. Het kent een uniek trainingssysteem, maar laat zich moeilijk in een definitie vangen.
Zen is geen diepzinnige leer, evenmin een soort magie of religie. Zen is ontspannen, het is concentratie, het is waarnemen. Zen is genieten van weinig. Zen is alles zo goed mogelijk doen. Het is eten wanneer je honger krijgt; slapen wanneer je vermoeid raakt.
Het klinkt zo bedrieglijk eenvoudig, maar het blijkt moeilijk in praktijk te brengen.
Het wezen van Zen is wellicht het best te interpreteren als het onvoorwaardelijk aanvaarden van het bestaan.
Meditatie begint daar, wanneer je je eigen bestaan volledig onder ogen ziet.
Je eigen bestaan
Om je eigen bestaan volledig onder ogen te kunnen zien, moet je bereid zijn om al je ideeën, opvattingen en verwachtingen over jezelf en over ‘de werkelijkheid’ prijs te geven. Je bestaan zonder enig voorbehoud onder ogen durven zien, veronderstelt een zekere geestelijke rijpheid’, d.w.z. een onafhankelijke, vrije, open geest. Vrij van vooringenomenheid, vrij van autoriteit, vrij van angsten en complexen, en daarom vrij om op een onbevangen manier uitdrukking te geven aan je eigen unieke bestaan.
Vanuit een ontspannen- en geconcentreerde houding leer je meer plezier en bevrediging te vinden in wat je doet. Zen is een kunst, zoals het leven zelf.
Zen-meditatie
De kern van Zen-meditatie is het geconcentreerd zitten (zazen), afgewisseld met loopmeditatie (kinhin). In Zen worden diverse meditatietechnieken gebruikt, afhankelijk van het individu. Deze methoden omvatten ademhalingstechnieken, alleen maar zitten (shikantaza) en het werken met fundamentele vragen (koan). Onderricht door een erkend Zenmeester is één van de wezenlijke aspecten van een serieuze Zentraining. Dit onderricht vindt meestal plaats tijdens Sesshins (meerdaagse intensieve trainingsperioden). Ook in ons land worden regelmatig sesshins gehouden, die onder leiding staan van diverse Zenmeesters. Daarnaast is het belangrijk regelmatig alleen of met een groep te mediteren. Het voordeel van het wekelijks participeren in een groep is dat men elkaar inspireert en daardoor ook meer continuïteit brengt in de eigen meditatiepraktijk. Meestal worden locale zitgroepen geleid door senior studenten die daarvoor toestemming hebben van hun leraar.